ေစ်းေကြ႕ ပါလား

ကၽြန္မရန္ကုန္မွာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူဘ၀က ေတြ႕ႀကဳံခဲ႕ရတဲ႕ အေႀကာင္းေလးပါ။

တေန႕ေတာ႕ ရန္ကင္းဘက္ကို ေျပးတဲ႕ ဟိုင္းလတ္စ္ ဘတ္စကားကိုစီးပါတယ္။ နံပါတ္ေတာ႕ မမွတ္မိေတာ႔ပါဘူး မနက္ပိုင္းလူႀကပ္တဲ႕ အခ်ိန္ေပါ႕။ ကားရဲ႕ အေနာက္ေပါက္နဲ႕ကပ္ရက္ ေဘးတန္း အစြန္ဆံုးထုိင္ခံုမွာ ထိုင္ရပါတယ္။ ကားအတက္အဆင္းလုပ္တဲ႕ ေနာက္ေပါက္ကေတာ႕ ေယာက္်ားေတြအားလံုး ေျခေထာက္တစ္ဘက္ေျခနင္းခံုေပၚေထာက္လိုက္ရင္းနဲ႕ ခုိစီးတဲ႕ လူအျပည္႔ပါပဲ။
ထံုးစံအတိုင္း စပါယ္ယာက ပိုက္ဆံေတာင္းလိုက္၊ မွတ္တိုင္ေတြနံမည္ေအာ္လိုက္၊ ကားေမာင္းဆရာကို အသံေပးလိုက္နဲ႕ေပါ႕။ ထံုးစံမဟုတ္တာကေတာ႕ ဒီစပါယ္ယာက ခုနေျပာခဲ႕တဲ႕ သူ႕ရဲ႕ စပါယ္ယာအလုပ္နဲ႕ ပါတ္သက္တဲ႕ စကားေတြအျပင္ တျခား စကားေတြကိုလည္း တရပ္စပ္ေျပာေနပါတယ္။ ခပ္သြက္သြက္ရႊတ္ေနာက္ေနာက္ပါ။
ရံုးခ်ိန္ကလည္းျဖစ္၊ ကားကလည္းျမန္၊ စပါယ္ယာကလည္း သြက္၊ လူကလည္းႀကပ္နဲ႕ တစ္မွတ္တိုင္ျပီးတစ္မွတ္တိုင္ တလြင္႕လြင္႔နဲ႕ေျပးေနတဲ႕ကားေပါ႕ရွင္။

တေနရာမွာေတာ႕ ကားက မွတ္တိုင္က အထြက္ ေအာက္ကို ခဏဆင္းရပ္ေနတဲ႕ ေနာက္ေပါက္က အမ်ိဳးသားေတြက အလုအယက္ ေျခတစ္ဘက္ကို နင္းရင္း ခုိလုိက္တဲ႕ အခ်ိန္မွာ၊ “ဟာ” “အာ” ဆိုတဲ႕ အသံေတြထြက္လာတာနဲ႕ အတူ၊ ကၽြန္မကအစြန္ဆံုးမွာထိုင္တဲ႕သူမို႕ အျဖစ္အပ်က္ကို ျမင္လိုက္ရပါတယ္။ ခိုလိုက္တဲ႕အထဲက တစ္ေယာက္က ပုဆိုးကၽြတ္က်သြားတာပါ။ ေျခနင္းခံုမွာ ပုဆိုးေလးကို အပံုလိုက္ေတြ႕ရတဲ႕ အခ်ိန္ကစျပီး ေခါင္းကို အရမ္းငံု႕ထားလိုက္ပါတယ္။ ။ နားထဲမွာ ဆက္တိုက္ဆိုသလို ႀကားေနရတာေတြကေတာ႕၊

စပါယ္ယာ လူရႊတ္ ၊ “ကိုယ္နဲ႕ ပါတဲ႕ ပစၥည္းေတြ ဂရုစို္က္ေနာ္၊ ခါးပိုက္ႏွဳိက္ကေသာင္းႀကမ္းေနတယ္၊ ေတြ႕လို႕ကအကုန္ယူမွာ ” “ ဟုိအစ္ကို အဆင္မေျပရင္ေျပာေနာ္ ကားရပ္မယ္ ၊ ရလား”

အမ်ိဳးသားတစ္ေယာက္အသံ“ မရပ္နဲ႕ ဒီအတုိင္းေလး ျပန္ဆဲြတင္လိုက္ေလ” ေနာက္တစ္ေယာက္ “ ရပ္လုိ႕မျဖစ္ဘူးေလ။ ဒါက၊” ေနာက္တစ္ေယာက္“ အိုေကသြားျပီ”။ စပါယ္ယာ။ ။ “မွတ္တိုင္ေလးေတြ ေအာ္ထားမယ္ ေနာ္” “ေက်ာင္းေရွ႕၊ ေက်ာင္းေရွ႕ ပါလား” “ဆဲြဆရာေရ”

“ေဂြးေစ႕၊ ေဂြးေစ႕ပါလား”

“ ဟာ၊ ေသျပီ တလြဲေတြ ေစ်းေကြ႕၊ ေစ်းေကြ႕ ေျပာတာဗ်ိဳ႕ ေစ်းေဂြ႕ပါလား၊ ဟူး ----မလြယ္ပါဘူး မနက္ေစာေစာစီးစီး သည္းထိတ္ရင္ဖိုေတြျဖစ္ထားလုိ႕”

တစ္ခ်ိဳ႕ အမ်ိဳးသားေတြရဲ႕ ရီသံေတြနဲ႕ အတူ စပါယ္ယာရဲ႕ စကားေတြ၊ အျခားစကားသံေတြနဲ႕ အတူ ကားေခါင္းခန္းက ကားေမာင္းဆရာရဲ႕ စပီကာကေနထြက္လာတဲ႕ “ သေဘာေပါက္တယ္။ သေဘာေပါက္တယ္၊ စိတ္ျငိမ္ျငိမ္ထား ေကာင္ေလးေရ” တဲ႕။

ဒီအျဖစ္အပ်က္ကို ကားေပၚမွာ မရီခဲ႕ေပမယ္႕ (ရီရမွာရွက္လို႕ေလ) ေက်ာင္းေရာက္ေတာ႕ သူငယ္ခ်င္းေတြကို ေျပာျပျပီး ကၽြန္မရီမိပါတယ္။ အခုေတာ႕ သင္ထားဘူးတဲ႕ စာရဲ႕သေဘာတရားနဲ႕ လက္ေတြ႕ကိုေပါင္းစပ္ေတာ႕မွာမို႕ ဒီပို႕စ္မွာေရးခ်လိုက္ပါတယ္ေနာ္။

ဂ်ပန္မွာေက်ာင္းတက္ေတာ႕ ဒီလိုဘာေႀကာင္႔ျဖစ္ရတာလည္း ဆိုတာကို သင္ရပါတယ္။ လူေတြရဲ႕ အေျပာမွား၊　လွ်ာေခါက္သြား( slip of tongue )တတ္တဲ႕ သဘာ၀ ျဖစ္စဥ္တစ္ခုအေနနဲ႕ပါ။ ျပီးခဲ႕တဲ႔ ပို႕စ္မွာ အဖတ္မွားတာနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေရးခဲ႔ပါတယ္။

ျမန္မာဘာသာမွာေတာ႕ ဗ်ည္းနဲ႕ သရအသံထြက္၊ အကၡရာေနရာမ်ားကိုမွားေျပာတတ္သလို၊ အျခားဘာသာမ်ားမွာလည္း အသံမွားတာေတြရွိပါတယ္။ အဂၤလိပ္လိုမွာလည္း စကားလံုးေ၀ါဟာရရဲ႕ ပထမစာလံုးမွာတာမ်ိဳးပါ။ ဒီျဖစ္စဥ္ကို Spoonerisms လို႕ေခၚပါတယ္။

ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာအေနနဲ႕ နံမည္ေက်ာ္ ဥပမာေတြထဲက တစ္ခုကိုတင္ျပလိုက္ပါတယ္။

Oxford တကၠသိုလ္ New College ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး W.A.Spooner(1844～1930) ေျပာခဲ႕တာပါ။

You have missed all my history lectures. You have wasted the whole term. Please leave Oxford on the next down train.

“မင္း ငါ သင္တဲ႕ သမိုင္းဘာသာ အတန္းခ်ိန္ေတြ အားလံုးပ်က္ကြက္ခဲ႕တယ္။ မင္းရဲ႕ ေက်ာင္းေခၚခ်ိန္ေတြ အလကား ျဖစ္သြားျပီ။ အခုလာမယ္႔ ရထားနဲ႕ ေအာက္စဖို႕ဒ္ က ေန မင္းျပန္ေပေတာ႕။

ဒါေပမယ္႕လို႕ စိတ္တိုျပီး တကယ္ေျပာျဖစ္သြားတာက you have ရဲ႕ ေနာက္ပိုင္းက စကားလံုးေတြကို ပထမဆံုးစာလံုးခ်င္း အထားအသိုမွားသြားျပီး ထြက္သြားတဲ႕ အသံကေတာ႕

You have hissed all my mystery lectures. You have tasted the whole worm. Please leave Oxford on the next town drain.

“မင္း ငါ႕ရဲ႕ စိတ္ပ်က္စရာ စာသင္ခ်ိန္ကို -ရွီး- လို႕ေျပာျပီး ထြက္သြားတယ္။မင္းက ပိုးေကာင္တစ္ေကာင္လံုး စားလိုက္တာကိုး။ ဟိုဘက္ျမိဳ႕ က ေျမာင္း ျဖတ္ျပီး ေအာက္စဖို႕ဒ္ကေန ထြက္သြားေပေတာ႕” ဆိုတဲ႕ အဓိပါယ္ျဖစ္သြားပါတယ္။

မေတာ္တဆျဖစ္မွဳ တစ္ခုခု၏ စိတ္အာရံုမွာထင္က်န္ျခင္းေႀကာင္႔လည္းေကာင္း၊ တစ္စံုတရာကို မေျပာဆိုခင္အခ်ိန္မတိုင္မီမွာ လုပ္ခဲ႕ ၊ ျဖစ္ခဲ႕၊ ေတြ႕ႀကံဳခဲ႕မွဳ ရဲ႕ ဂယက္ရိုက္မွဳေႀကာင္႕လည္းေကာင္း၊ ေျပာဆိုေနစဥ္အခ်ိန္အတြင္း စိတ္လွဳပ္ရွားမွဳေႀကာင္႔လည္းေကာင္း သာမန္လူမ်ားဟာ အေျပာမွား။ အေရးမွား၊ အဖတ္မွား၊ အႀကားမွားျခင္းေတြကို မိခင္ဘာသာစကားသံုးစဲြရာမွာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အလားတူ အေႀကာင္းရင္းမ်ားေႀကာင္႔ ဘာသာျခားစကားကိုေျပာဆိုရာမွာလည္း ျဖစ္ပါြးေလ႕ရွိပါတယ္။

မသိစိတ္ကေန ဒီလိုအမွားေတြျဖစ္ေပၚတယ္ဆိုေပမယ္႕ တစ္ဘက္ေနျပန္ေတြးမယ္ဆိုရင္လည္း မသိတဲ႕စိတ္မွာထင္က်န္ေနတဲ႕ စိတ္ပညာနဲ႕ ဘာသာေဗဒတို႕ရဲ႕ ဆက္စပ္မွဳကို လြယ္ကူစြာ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။

ဒါ႕ေႀကာင္႔ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ အေျပာအဆိုေတြ နည္းနည္း မွားယြင္းတဲ႕ အခါမွာ ကၽြန္မတို႕ အရပ္ေျပာအရ “ေဆးလွဳပ္ေသာက္ ရဲ႕ လား” လုိ႕ စိတ္အေျခအေန ပံုမွန္ရွိသလားဆိုတာမ်ိဳး ေနာက္ေျပာင္တတ္ႀကျခင္းျဖစ္မယ္လို႕ ထင္မိပါတယ္။

ကိုးကား


http://en.wikipedia.org/wiki/Cognitive_linguistics


http://en.wikipedia.org/wiki/Spoonerism


http://en.wikipedia.org/wiki/Sigmund_Freud